Vrouwen, de steunpilaren van Oost-Congo
De vrouwen uit de provincies Zuid- en Noord-Kivu, in het oosten van de Democratische Republiek Congo, zijn steunpilaren. De steunpilaren van hun familie, van hun gemeenschap, van een gekwelde regio in een land waar nog zo weinig overeind blijft. Zij geven leven, voeden hun kinderen op, regelen de kleine en grote zaken in het huishouden, bewerken het land, voeren activiteiten uit die een inkomen opleveren, studeren, …
Maar die steunpilaren raken wel verzwakt door de klappen die ze te verwerken krijgen, en die het fundament wegslaan onder die pijlers en onder de samenleving.
In een situatie van extreme armoede en bij gebrek aan sociale begeleiding en sociaaleconomische ondersteuning is de meerderheid van de vrouwen in Oost-Congo permanent veroordeeld tot een uitputtende “overlevingsmodus”.
Al twintig jaar luiden dokter Denis Mukwege en andere, minder bekende personen en organisaties de noodklok over de plaag van seksueel geweld die steeds verder om zich heen grijpt. De Congolese en buitenlandse gewapende groepen gebruiken dat seksueel geweld als oorlogswapen en nu verspreidt het fenomeen zich ook onder de burgerbevolking.
Afgezien van dat verschrikkelijke probleem zijn de vrouwen uit de regio ook allemaal samen het eerste slachtoffer van de staat van verval in Congo, waardoor hun basisrecht op toegang tot kwaliteitsvolle gezondheidszorg ernstig is ingeperkt. Er zijn immers niet genoeg gezondheidscentra, en vele daarvan zijn vaak moeilijk toegankelijk. Net als veel ziekenhuizen beschikken die centra niet over voldoende personeel, materiaal en medicatie. De geestelijke gezondheid blijft daarbij van ondergeschikt belang, hoewel lichamelijk en geestelijk leed vaak samengaan.
De gevolgen van die situatie zijn dramatisch: ziekten die niet tijdig zijn behandeld, worden alleen maar erger; de psychologische toestand en de sociaaleconomische situatie van de getroffen vrouwen gaat nog verder achteruit en zo worden zij nog kwetsbaarder.
Gezondheidscentrum Bogamanda,
2022
Vrouwen die het slachtoffer zijn van seksueel geweld, worden vaak dubbel gestraft en worden verbannen uit hun gemeenschap. Bemiddeling is een belangrijk actieproces dat de
kans biedt om in gesprek te gaan en bepaalde situaties in het gezin te deblokkeren om een eind te maken aan de uitsluiting van deze vrouwen.
In de heuvels van Kalehe,
2022
In het oosten van de Democratische Republiek Congo verdienen de vrouwen die het land bewerken gemiddeld 1 dollar per dag. De mensen zijn zich maar al te goed bewust van hun
precaire situatie en verlangen vurig naar veranderingen die niet mogelijk zijn door de instabiliteit in de regio.
In de heuvels van Kalehe,
2022
Zuid-Kivu is rijk aan vruchtbare grond. Jammer genoeg is het werk op het land niet alleen zwaar, maar levert het ook weinig op en is het gevaarlijk. De vrouwen die de grond bewerken, leven voortdurend in angst voor soldaten van gewapende Congolese en buitenlandse milities, en zelfs van het reguliere Congolese leger (FARDC), die zich
schuldig maken aan verkrachting.
Muganzo, Kabare,
2022
Op de weg naar het gezondheidscentrum van Muganzo draagt een vrouw een mukenzi, een
houten kuip om rijpe bananen te mengen voor de bereiding van kasiksi, het lokale bier.
Gezondheidscentrum van Muganzo, Kabare,
2022
Tijdens de dagen voor prenatale consultatie is het druk aan de ingang van het gezondheidscentrum van Muganzo.
Gezondheidscentrum Bogamanda, Kalehe,
2022
Volgens de VN-organisatie OCHA vormen acute ademhalingsziekten, na malaria, de tweede doodsoorzaak en de tweede meest verspreide aandoening in Zuid-Kivu. Malaria komt vooral voor in de gebieden waar gewapende conflicten heersen en waar vluchtelingen worden opgevangen.
Gezondheidscentrum van Muganzo, Kabare,
2022
De vroedvrouw luistert naar het hart van de foetus tijdens een prenatale consultatie. In Muganzo is onlangs een nieuwe kraamkliniek gebouwd, waardoor vrouwen niet langer “op de grond hoeven te bevallen”. De kliniek werd gebouwd door de dorpsbewoners in samenwerking met de ngo Memisa en de vzw Action d’Espoir. De lokale gemeenschap slaagde erin om voor de bouw 5000 dollar bijeen te brengen – dat is een fortuin voor de inwoners.
Gezondheidscentrum van Muganzo, Kabare,
2022
Een patiënte wacht op medische consultatie. Volgens een onderzoek van REACH in 2020 wordt de gezondheidstoestand in de provincie Zuid-Kivu gekenmerkt door een vrij goede fysieke toegang tot de gezondheidsstructuren. Voor het merendeel (76%) van de onderzochte plaatsen wordt gemeld dat de meerderheid van de bevolking naar een gezondheidsstructuur (centrum, kliniek, ziekenhuis, enz.) gaat om zorg te krijgen.
Gezondheidscentrum van Keshero, Goma,
2022
Hoewel kinesitherapie in veel landen ruim verspreid is, geldt dat niet in het systeem van openbare gezondheidszorg in de Democratische Republiek Congo. Nochtans is revalidatie van cruciaal belang, ook voor het welzijn van de mensen. In het stedelijk medisch centrum van Keshero in Goma wordt die dienst wel aangeboden aan het publiek, tegen een prijs die voor zoveel mogelijk mensen betaalbaar is. Hélène gaat er drie keer per week naartoe met haar driejarige zoontje Espoir, dat lijdt aan het syndroom van Down. “Het is de bedoeling dat hij leert lopen”, aldus de kinesiste Laetitia.
Gezondheidscentrum Bogamanda,
2022
Op anderhalf uur rijden van Bukavu heeft de vzw Mamas For Africa een onthaalpunt opgezet en een medische procedure ontwikkeld om vast te stellen welke vrouwen gynaecologische zorg in de vorm van medicatie nodig hebben en welke vrouwen moeten worden doorverwezen naar het ziekenhuis van Panzi voor een chirurgische ingreep.
Algemeen referentieziekenhuis van Mubumbano,
2022
Deborah is een jonge huisarts. Zij woont een operatie bij in het kader van haar opleiding en een project voor chirurgische bijstand van Artsen zonder Vakantie.
Algemeen referentieziekenhuis van Mubumbano,
2022
Een vrouw wacht op een keizersnede in het algemeen referentieziekenhuis in Mubumbano.
Volgens de Wereldbank behoorde de DRC in 2019 met 5,82 kinderen per vrouw tot de landen met de hoogste vruchtbaarheidscijfers (kinderen in leven bij de geboorte) ter wereld.
Langs de weg naar Kavumu,
2022
Veel vrouwen dragen te zware zakken houtskool, die vaak hun enige bron van inkomsten zijn. Een zak houtskool is ongeveer 16 dollar waard. Op lange termijn veroorzaakt het dragen van zware lasten gynaecologische problemen zoals prolaps (orgaanverzakking) als gevolg van de verslapping of beschadiging van lichaamsstructuren (ligamenten, bekkenspieren, bindweefsel).
Gezondheidscentrum van Mugeri, Katana,
2022
Een psycholoog van het Centrum voor Medische, Psychologische en Sociale Hulpverlening (CAMPS) ontfermt zich over Georgette, die op het punt staat te bevallen. Ze krijgt een fles water aangereikt om haar gerust te stellen. Dankzij de psychosociale steun die ze krijgt, zou ze moeten kunnen bevallen in goede omstandigheden, ondanks haar depressieve toestand.
Bagira, Bukavu,
2022
Dalia* leeft alleen met haar twee kinderen nadat haar echtgenoot haar in de steek liet. Met de steun van het familieversterkend programma van SOS Kinderdorpen (opleiding, materiaal en begeleiding), zette ze een economische activiteit op. Dat geeft haar voldoende middelen om te voorzien in de basisbehoeften van haar kinderen en hun schoolgeld te betalen.
* Schuilnaam
MET DANK AAN
Maud Adam, Aline Bahati Cibambo, Emma Bangirahe, Vital Barholere, Adélaïde Blavier, Kathryn Brahy, Guy-Bernard Cadière, Marijke Ceyssens, Marie-Noël Cikuru, Martyne Cote, Caroline de Clercq, Véronique De Keyser, Cathleen de Kerchove, Christian Dengis, Clémence Denis, Isabelle Duvigneaud, Emilie de Liamchine, Anne Dechamps, Marie Devreux, Catherine Eeckhoudt, Rémi Fabbri, Julie Godfroid, Muriel Gonçalves, Jan Goossens, Stéphanie Grisard, Françoise Grolleau, Alexandra Guillot, Françoise Hocquet, Sophie Huguenet, Alexander Jacoby, Karlien Jolie, Guy Jungblut, Crispin Kashala, An Lavens, Hubert Leclercq, Ceara Legoff, Jan Leysen, Hervé Lisoir, Christophe Loyen, Yann Mai, Pilar Martinez, Olivier Matumaini, Alejandra Mejia, Nathalie Mignano, Sandrine Morreale, Romain Mukupi, Denis Mukwege, Herman Mukwege, Kabika Mukubwa, Caroline Nallet, Murhabazi Namegabe, Patrick Ndara Bakole, Robert Ndjangala, Delphine Noël, Sifa Ntamwenge, Sophie Omari, Blaise Ombeni, Léa Paccaud, Stéphanie Pécourt, Marc Pecsteen, Daniele Perissi, Lucie Plessis, Fabienne Richard, Michel Riche, Maud Salomé Ekila, Anna Salvati, Julie Simon, Valérie Vandersmissen, Olivier Vanderveeren, Henriette van Hofwegen, Lara Youssef.
Het personeel van de organisaties en gezondheidsstructuren in Kivu, de patiënten
